طبق پردازش تصاویر ماهواره ای؛ تنش آبی پوشش گیاهی كشور كاهش پیدا كرد

به گزارش سئو مئو پایش وضعیت خشكسالی و تنش آبی كشور در تیرماه ۹۹ با استفاده از تصاویر ماهواره های سنجش از دور از آن حكایت می كند كه تنش آبی نسبت به ۲۱ سال قبل كاهش پیدا كرده و وضعیت مطلوبتر است.
به گزارش سئو مئو به نقل از مهر، خشکسالی یکی از معضلات اقلیمی است که کشور ما با آن دست و پنجه نرم می کند و در سال های اخیر خسارات جبران ناپذیری به فعالیتهای صنعتی و کشاورزی و همینطور مباحث در رابطه با بهداشت و سلامت جامعه وارد کرده است. ازاین رو با عنایت به موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن ایران در منطقه آب و هوایی خشک و نیمه خشک، بررسی مساله خشکسالی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و می توان از داده های ماهواره های سنجش از دور جهت بررسی این وضعیت استفاده نمود. یکی از شاخص هایی که با استفاده از تصاویر ماهواره ای به منظور پایش منظم و سیستماتیک وضعیت خشکسالی و تنش آبی پوشش گیاهی به صورت گسترده ای عمومیت یافته است، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (Vegetation Condition Index) است که به اختصار VCI نامیده می شود. این شاخص با استفاده از مقادیر حداکثر و حداقل NDVI تعیین می شود که به صورت مستقیم با درصد پوشش گیاهی، فعالیت فتوسنتزی گیاه، آب سطحی، شاخص سطح برگ و مقدار زیست توده در ارتباطست. به علت حساسیت شاخص VCI به وضعیت و سلامت پوشش گیاهی، این شاخص کاربردهای فراوانی در پایش و کنترل استرس آبی انواع اراضی دارای پوشش گیاهی دارد. با استفاده از این شاخص می توان در فواصل زمانی کوتاه مدت نواحی و مناطقی که تحت تنش آبی قرار گرفته اند شناسایی کرده و اقدامات لازم جهت کنترل این پدیده انجام گیرد. این شاخص می تواند توسط طیف وسیعی از سازمان ها و نهادهای درگیر با موضوعاتی مانند خشکسالی، کشاورزی، منابع طبیعی، منابع آب و … مورد استفاده و بهره برداری قرارگیرد که بعنوان نمونه می توان از سازمان ها و نهادهایی مانند سازمان جهاد کشاورزی، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان مدیریت بحران، وزارت نیرو، مرکز ملی پایش و اخطار خشکسالی، ستاد آب، خاک، فرسایش و خشکسالی و سازمان هواشناسی کشور نام برد. الان محصول VCI به صورت ماهیانه و با استفاده از تصاویر ماهواره ای ماهواره سنجشی مادیس (MODIS ) در مرکز ملی پایش ماهواره ای زمین سازمان فضایی ایران تولید و در دسترس مخاطبان قرار داده می شود.
با دسترسی ساده و مجانی به این تصاویر ماهواره ای با پوشش وسیع در دوره زمانی بلندمدت، امکان آشکارسازی و نظارت بر تنش آبی پوشش های گیاهی در رابطه با خشکسالی امکان پذیر است و پاسخ پایش پوشش گیاهی به خشکسالی هواشناسی برپایه داده های سری زمانی ماهواره ای به برنامه ریزی کاهش خطرات خشکسالی کمک شایانی می کند. پایش وضعیت خشکسالی و تنش آبی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره ای نشان داده است که پوشش وسیعی از پوشش گیاهی کشور در تیرماه ۱۳۹۹ در وضعیت مطلوبی قرار دارد و این به مفهوم آن است که تنش آبی این عرصه ها نسبت به ۲۱ سال قبل کمتر شده است. به نظر می آید این کاهش تنش در نتیجه افزایش بارندگی ها در دو سال گذشته نسبت به سال های قبل است.
در همین حال داده های ماهواره ای نشان داده است که در قسمت های شمال غرب کشور شامل شمال استان های اردبیل و آذربایجان شرقی شاهد استرس شدید پوشش گیاهی هستیم.
با مقایسه شاخص نرمال شده تفاضلی پوشش گیاهی (NDVI) برای ماه های خرداد و تیر ۱۳۹۹ شاهد کاهش سبزینگی در سطح کشور بخصوص در نیمه غربی هستیم که عمدتاً بر اثر خشک شدن پوشش گیاهی اتفاق افتاده است.