گزارش سئو مئو؛ ۱۰ طرح پشت درهای شورایعالی فضای مجازی ماند

به گزارش سئو مئو بی نظمی در برگزاری جلسات شورایعالی فضای مجازی بعنوان نقطه کانونی سیاستگذاری فضای مجازی کشور سال جاری هم ادامه یافته و به نظر می آید تصویب ۱۰ طرح در نوبت این شورا به عمر این دولت قد ندهد.

به گزارش سئو مئو به نقل از مهر، مروری بر کارنامه ۱۰ ساله فعالیت شورایعالی فضای مجازی، نشان از بی نظمی برگزاری جلسات این شورا که عالی ترین نهاد سیاستگذار در حوزه فضای مجازی است، دارد. این بی نظمی سبب شده خیلی از طرح ها و مسائل مهم این بخش همچنان در نوبت انتظار برای تصویب باقی بمانند.
این شورا ۱۷ اسفندماه سال ۹۰ با حکم مقام معظم رهبری تشکیل شد و در آن زمان دستور به جا و بموقع رهبر انقلاب برای تشکیل شورایعالی فضای مجازی کشور، راه روشنی از اهمیت فضای مجازی را پیش روی مسؤلان قرار داد.
در این حکم، رهبر انقلاب آثار چشم گیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی به منظور صیانت از صدمه های ناشی از آن و بهره گیری حداکثری از فرصت ها در جهت عرضه خدمات گسترده و مفید به مردم را از علل اصلی لزوم تشکیل شورایعالی فضای مجازی برشمردند.
با این حال آنچه کارنامه فعالیت شورایعالی فضای مجازی طی این سال ها پیش روی ما می گذارد این است که اهمیت این شورا برای سیاستگذاری و تصمیم گیری های مهم در عرصه فضای مجازی کشور آنطور که باید در محور توجه قرار نداشته و علاوه بر بی نظمی در برقراری جلسات آن، خیلی از طرح ها همچنان برای تصویب بلاتکلیف مانده و به تعبیری بر زمین است.
شورای عالی فضای مجازی چه وظایفی دارد
پس از حکم تشکیل شورایعالی فضای مجازی، ۴۰ دستور کاربردی در جزئی ترین مسائل در رابطه با فضای مجازی بعنوان نقشه راه در اختیار اعضا و دبیرخانه این شورا قرار گرفت که موضوعات مهم و مورد تأکیدی چون شبکه ملی اطلاعات و پیوست فرهنگی فضای مجازی همچون آنها بود.
در شهریورماه ۹۴ هم رهبر انقلاب در حکمی با بیان آغاز دومین دوره فعالیت این شورا و تاکید بر اهمیت آن در رویارویی هوشمندانه و مقتدرانه با تحولات این عرصه، ۱۰ محور مهم وظایف و مأموریت های جدید این شورا را ابلاغ کردند.
در این حکم، ارتقای جمهوری اسلامی ایران به قدرت سایبری در طراز قدرت های تأثیرگذار جهانی، اهتمام ملی و همه جانبه و سرمایه گذاری جدی در امر ایجاد و توسعه انواع فناوری ها و صنایع کاملاً پیشرفته و رقابتی و هم تسریع در راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، مورد تاکید قرار گرفت.
اهتمام ویژه به سالم سازی و حفظ امنیت همه جانبه فضای مجازی کشور، ممانعت از رخنه ها و صدمه های فرهنگی و اجتماعی در این حوزه، توسعه محتوا و خدمات کارآمد و رقابتی منطبق بر ارزش ها و فرهنگ اسلامی ایرانی در تمامی قلمروهای مورد نیاز جامعه هم همچون وظایف و مأموریت های این شورا اعلام شده است.
آنطور که از جانب مرکز ملی فضای مجازی بارها اعلام شده است، طرح هایی به فراخور این احکام تدوین شده که در نوبت بررسی و تصویب پشت در شورایعالی فضای مجازی باقی مانده است.

یک شورا و سالی تنها ۲ مصوبه!
یکی از معضلات شورایعالی فضای مجازی کشور که انجام مأموریت های محوله را تحت تاثیر قرار می دهد، به عدم برگزاری بموقع جلسات این شورای سیاستگذار، باز می گردد.
بر اساس حکم تشکیل شورا، برگزاری جلسات آن هر ۳ هفته یکبار، با عنایت به تحولات پرشتاب فضای مجازی و اهمیت آن در ابعاد مختلف زندگی افراد جامعه، مورد تاکید قرار گرفته است؛ اما بررسی ها نشان داده است که در ۹ سال قبل به رغم آنکه برگزاری حداقل ۱۱۰ جلسه شورایعالی مورد انتظار بود اما در عمل، تقریباً نیمی از این وظیفه محقق شده است.
تعویق در برگزاری جلسات شورایعالی فضای مجازی از جانب رئیس جمهور بعنوان رئیس این شورا، در سال ۹۹ نمود بیشتری داشت به نحوی که این شورا در ۶ ماه نخست سال تنها دو جلسه و در نیمه دوم سال هم ۳ جلسه برگزار کرد.
از ۲۶ اسفندماه ۹۹ هم تابحال جلسات شورا برگزار نشده و به علت نبود برنامه منظم در برگزاری این شورا، تصویب نهایی طرح های فضای مجازی هم با فواصل زمانی طولانی انجام می شود و خروجی این شورا در مورد مصوبات فضای مجازی، به قول کارشناسان قابل دفاع نیست.
از ۲۶ اسفندماه ۹۹ تابحال جلسات شورایعالی فضای مجازی برگزار نشده و به علت نبود برنامه منظم در برگزاری این شورا، تصویب نهایی طرح های فضای مجازی هم با فواصل زمانی طولانی انجام می شود و خروجی این شورا قابل دفاع نیست مطابق با آنچه که در سایت مرکز ملی فضای مجازی دیده می شود، در سال ۹۹ تنها دو مصوبه (طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات) و (سند مقابله با اخبار جعلی در فضای مجازی) در شورایعالی فضای مجازی به تصویب رسید. در سال ۹۸ هم تنها دو سند (نظام هویت معتبر در فضای مجازی کشور) و (تدوین سند تحول حوزه های فرهنگ و آموزش با عنایت به تحولات فضای مجازی) به تصویب نهایی این شورا رسیده است. روند تصویب نهایی طرح ها در شورایعالی فضای مجازی در سال ۹۷ به تصویب ۳ سند مربوط می شود و این شورا در سال ۹۶ هم تنها یک مصوبه داشته است.
در این باره حتی رهبر انقلاب هم بارها بر اهمیت فضای مجازی و تسریع در روند پیگیری و تصویب پروژه های در رابطه با حاکمیت فضای مجازی تاکید کرده اند.
مقام معظم رهبری در روز نخست سال ۱۴۰۰ با انتقاد از مدیریت فضای مجازی فرمودند: «متأسفانه در فضای مجازی کشور ما آن رعایت های لازم با وجود آنهمه تأکیدی که داشته ام، صورت نمی گیرد و در یک جهاتی واقعاً «ول» است. باید کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد. همه دنیا روی فضای مجازی خودشان دارند اعمال مدیریت می کنند. اما ما افتخار می نماییم به اینکه فضای مجازی را «ول» کردیم. این به هیچ وجه افتخار ندارد؛ فضای مجازی را باید مدیریت کرد.»
ایشان شهریورماه ۹۹ هم در دیدار با اعضای هیئت دولت در بخشی از سخنانشان مبحث فضای مجازی را بسیار مهم خواندند و با تاکید بر اینکه عوامل مسلط بین المللی در فضای مجازی به شدت فعال می باشند، گفتند: «تأکید مکرر بر شبکه ملی اطلاعات و تشکیل شورایعالی و مرکز ملی فضای مجازی و شرکت رؤسای سه قوه در آن به همین علت است. اما متأسفانه اهتمام لازم به این مورد نمی گردد.»
چرا شورایعالی فضای مجازی ایده آل عمل نکرد؟
نگاهی به کارنامه حسن روحانی در ۸ سالی که ریاست شورایعالی فضای مجازی را برعهده داشت نشان از ناکارآمدی وظایف محوله دارد و به نظر می آید با این رویکرد، در مدت زمان باقی مانده تا آخر دولت دوازدهم، جای امیدی به تصویب طرح های در صف انتظار، نیست.
نگاهی به کارنامه حسن روحانی در ۸ سالی که ریاست شورایعالی فضای مجازی را برعهده داشت نشان از ناکارآمدی وظایف محوله دارد و به نظر می آید با این رویکرد، در مدت زمان باقی مانده تا آخر دولت دوازدهم، جای امیدی به تصویب طرح های در صف انتظار، نیست به علت عدم برگزاری منظم جلسات شورایعالی فضای مجازی و اجرایی نشدن تمامی مأموریت های این شورا طی سالهای اخیر، ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورایعالی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر هم می گوید که این شورا نتوانسته به صورت ایده آل عمل کند.
وی در ارزیابی عملکرد این شورا و انتقاداتی که بر آن وارد است، اظهار داشت: تدبیر تأسیس شورایعالی فضای مجازی در زمان بسیار درستی بوده و یکی از بهترین تدابیری بوده که در جمهوری اسلامی اتخاذ شده است. هنوز هم این تدبیر این را ثابت می کند که ما به یک نهاد فراقوه ای در حوزه فضای مجازی به علت نوع موضوعات نیاز داریم و هنوز به نظر می آید که این شورا واجب است که تشکیل گردد و ادامه داشته باشد.
دبیر شورایعالی فضای مجازی اظهار داشت: اما اینکه آیا شورایعالی فضای مجازی توانسته به صورت ایده آل عمل کند، پاسخ مثبت نیست؛ کما اینکه اگر بخواهیم در مورد سایر موضوعات و قسمت های دیگر جمهوری اسلامی نیز، اهداف را واکاوی نماییم ضعف ها و نواقصی وجود دارد. اما در مجموع معتقدم که کارنامه شورایعالی و مرکز ملی فضای مجازی از میانگین کارکرد دستگاههای جمهوری اسلامی، کمتر نیست که بیشتر هم است.
وی با اشاره به اینکه مشکلاتی وجود دارد از قبیل اینکه تعداد برگزاری جلسات کم است، اظهار داشت: مصوبات شورایعالی فضای مجازی به شدت معطوف به سیاستگذاری است و در حوزه هایی که باید تصمیمات فراقوه ای دریافت شود که حاصل اجماع ۳ قوه باشد، شاهد کندی هستیم و مکانیزم های موجود از سرعت اتخاذ چنین تصمیماتی می کاهد. در نهایت شاهد می باشیم که این تصمیم گیری ها با تأخیر همراه می باشد.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی تصریح کرد: ضمانت اجرایی در مصوبات شورایعالی فضای مجازی مشخص نمی باشد. ما در فرایند قانون و اجرای قانون ضمانت اجرایی لازم داریم. برای مثال در بودجه و کنترل هزینه کرد و رسیدگی به تخلفات، این ضمانت اجرایی وجود دارد اما در حوزه فضای مجازی هنوز ابهاماتی وجود دارد که امیدواریم به تدریج برطرف شود.

۱۰ سند پشت در مانده…
دبیر شورایعالی فضای مجازی ضمن اشاره به مأموریت های باقی مانده این شورا تا زمان آخر کار دولت اظهار داشت: ما «سند جامع راهبردی فضای مجازی» را در پیش داریم که در مرکز ملی فضای مجازی نهایی شده است. در همین حال سند صیانت از کودکان در فضای مجازی هم که در جلسات قبلی شورا بخش هایی از آن به تصویب رسیده، در اولویت نهایی شدن قرار دارد.
وی اظهار داشت: الان بیشتر از ۱۰ سند در نوبت طرح در صحن شورایعالی فضای مجازی قرار دارد که امیدواریم با سرعت بیشتری مطرح شده و به تصویب برسد.
فیروزآبادی ضمن اشاره به اینکه در مصوبات شورایعالی فضای مجازی، اهداف و سیاست ها مشخص می شود و برای آن تقسیم کار ملی صورت می گیرد، افزود: در این مصوبات در قسمتی که در ارتباط با تعیین اهداف و سیاست ها می شود، چارچوبی برای دولت در برنامه های اجرایی و برای قوه مقننه در قانونگذاری تدوین می شود که بسیار راهگشا است.
وی اضافه کرد: اما متأسفانه هم در دولت به علت مشکلاتی از قبیل تحریم، برنامه های جامع و متناسب، کمتر در قالب این سیاست ها گنجانده شد و هم مجلس کمتر به اصلاح قوانین و قوانین جدیدی که مورد نیاز است، پرداخت.

منبع: seomeo.ir