در قالب یادداشتی عنوان شد؛ دغدغه نخبگان به نحوه مواجهه دولت جدید با فضای مجازی

به گزارش سئو مئو یک کارشناس فضای مجازی ضمن اشاره به دغدغه نخبگان به نحوه مواجهه دولت جدید با فضای مجازی، ملاحظاتی را برای انتخاب وزیر ارتباطات و موفقیت دولت سیزدهم در مدیریت فضای مجازی کشور عنوان نمود.
به گزارش سئو مئو به نقل از مهر، سید عباس مرادی* در یادداشتی ضمن اشاره به دغدغه نخبگان به نحوه مواجهه دولت جدید با فضای مجازی، خطاب به ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب مردم نوشت: «اکنون که با فضل الهی و در آستانه دولت سیزدهم، طلیعه امیدی از تحول و جهش در حکومت داری در دل دوست داران نظام و انقلاب اسلامی سرزده است، دغدغه نخبگان به نحوه مواجهه دولت جدید با فضای مجازی غیرقابل کتمان است. متأسفانه رویکرد دولت قبل بگونه ای بوده که کاربری و کاربردهای فضای مجازی به موضوعی سیاسی تبدیل گشته و همین مساله مانع از بهره گیری عمومی از فرصت های این فضا شده است. ازاین رو رعایت ملاحظات ذیل در انتخاب وزیر ارتباطات و موفقیت دولت سیزدهم در مدیریت فضای مجازی ضروری به نظر می رسد: ۱. بدون شک اساسی ترین کار دولت سیزدهم تغییر در نگرش نسبت به فضای مجازی و تبدیل کردن آن از ابزاری برای غرض ورزی های سیاسی به پیشرانی برای تحولات اقتصادی می باشد. تحقق این تغییر نگرش، مستلزم آن است که سکان داری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دست فردی مسلط به اقتضائات اقتصاد دیجیتال و آشنایی به ابعاد مأموریتی آن وزارت خانه باشد. ۲. بنا بر آمار عرضه شده نهادهای مسئول، ۱۰۰ درصد کشور زیر پوشش اینترنت قرار گرفته و ضریب نفود تلفن همراه از ۱۵۰ درصد گذشته است. ازاین رو، میتوان به صراحت این مورد را بیان کرد که دولت سیزدهم دولت توسعه زیرساخت های ارتباطی نبوده و باید بر توسعه زیرساخت های اطلاعاتی و خدمات فناوری اطلاعات همت بگمارد. ازاین رو، دغدغه انتساب فردی آگاه بر موضوعات ارتباطی در دولت سیزدهم چندان بجا نیست. دولت آتی باید از فردی بعنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بهره بگیرد که تسلط و شناختش از اقتصاد دیجیتال محدود به روش های درآمدزایی از راه فروش ترافیک و زیرساخت های ارتباطی نباشد. البته توسعه نامتوازن زیرساخت های ارتباطی ثابت و سیار در هشت سال گذشته، یکی از چالش های پیش روی دولت سیزدهم است. بی توجهی به توسعه ارتباطات ثابت نه تنها گسترش نسل های جدید ارتباطی را در کشور گرفتار چالش خواهد کرد، بلکه کاربران ایرانی را از خدمات جدیدی که نیازمند ارتباطات پرسرعت و باکیفیت هستند هم محروم خواهد نمود. دولت آتی باید با استفاده از اختیارات قانونی و از راه بازتعریف مفهوم رقابت در ارتباطات ثابت و سیار، زمینه رفع این عقب افتادگی را فراهم آورد. اهمیت این مورد زمانی مشخص می شود که بدانیم بر مبنای پیشبینی ها اینترنت ماهواره ای در ۲ سال آتی بعنوان یکی از چالش های اساسی کشور در مدیریت فضای مجازی شناخته خواهد شد. ۳. رؤیای قدرت آفرینی از راه فضای مجازی جز از راه نگاه درون زایی و برون نگری ممکن نخواهد بود. دولت سیزدهم باید به این نکته توجه ویژه داشته باشد که مرزهای اقتصاد دیجیتال محدود به مرزهای جغرافیایی کشور نیست. هر کشوری که بتواند مرزهای اقتصادی خویش را در فضای مجازی بیشتر توسعه دهد، وزن بیشتری در حکمرانی فضای مجازی ایفا خواهد نمود. ازاین رو شناخت بازارهای منطقه ای و فرامنطقه ای فضای مجازی و توانایی خلق بازارهای فراسرزمینی از راه تولید و توسعه خدمات فضای مجازی، یکی از مهم ترین خصوصیت های وزیر ارتباطات آینده به شمار می آید. ۴. خوش خیالی دولت دوازدهم در تحریم ناپذیری فضای مجازی، کشور را در موضعی قرار داده که بزودی وضعیتی مشابه حوزه نفت در حوزه داده هم اعمال خواهد شد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم باید در ابتدا درک درستی از حوزه های تحریمی فضای مجازی و حوزه های مستعد تحریم در این عرصه داشته باشد. ثانیاً برنامه مواجهه و مقابله با این تحریم ها باید به نحوی باشد که تضمین کننده خنثی شدن نقشه های تحریم باشد. این امر جز به گره زدن اقتصاد دیجیتال منطقه و ترانزیت داده میان قاره ای به جایگاه ایران و شبکه ملی اطلاعات غیر ممکن است. ۵. توسعه کاربری فضای مجازی مستلزم آگاهی به کارکردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در دیگر صنایع کشور، بخصوص در صنایع مادر است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید بعنوان یک پیشران قدرتمند، همراهی آگاه و راهبری دانا در تحول دیگر بخش ها و در کنار دیگر دستگاه ها نقش آفرینی کند. وزیر ارتباطات آینده به همان میزان که باید آگاه و آشنا به حوزه مأموریتی خود باشد، به همان مقدار هم باید سابقه تعامل و فعالیت در دیگر صنایع کشور را داشته باشد. متأسفانه در چند سال قبل بخشی از تمرکز آن وزارت خانه بر دست اندازی در حوزه های مأموریتی دیگر دستگاه ها گذشته و همین مساله، کار وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آتی را کمی دشوار خواهد نمود. ۶. بنا بر برخی آمار منتشره، در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۳، ۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به کسب و کارهای نوپا تخصیص داده شده است. این پول پاشی بی برنامه (و بعضاً سیاسی) نه تنها تغییری در فضای اشتغال منتج از اقتصاد دیجیتال نداشته، بلکه هیچ اثر ملموس و خروجی مؤثری هم برای انتفاع عمومی از فرصت های فضای مجازی حاصل نشده است. وزیر ارتباطات و اطلاعات دولت آتی باید نقطه پایانی بر این هدر رفت سرمایه های مالی و انسانی باشد و کشور را در راه مناسب بهره مندی از فرصت های فضای مجازی قرار دهد. ۷. بی قانونی و رهاشدگی فضای مجازی نه تنها سبب بروز مشکلات مختلف برای ارکان مختلف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران شده است، بلکه امکان احقاق حقوق کاربران داخلی را هم از بین برده است. سابقه درخشان جنابعالی در قوه قضائیه و اشرافی که بر این مورد دارید، ما را از بیان مصادیق بی نیاز می کند. مأموریت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تدوین لوایح مورد نیاز کشور، حساسیت ها را نسبت به این وزارت خانه به درستی بالا برده است. وزیر ارتباطات دولت سیزدهم نه تنها از نظر فنی، بلکه از نظر اقتصادی و حقوقی هم باید دید مناسبی نسبت به نیازمندی های کشور داشته باشد. ۸. موارد ذیل همچون موضوعات دیگری است که میتوان با استناد به آنها میزان تسلط و اشراف کاندیداهای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سیزدهم را تعیین کرد: – برنامه اصلاح ساختاری و مأموریتی زیرمجموعه های آن وزارت با اولویت سازمان فناوری اطلاعات و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات) – برنامه تقویت نظام تنظیم گری فضای مجازی با استفاده از توان بخش خصوصی – برنامه مشخص، زمانمند و شاخص دار کاندیدای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای توسعه شبکه ملی اطلاعات – برنامه ارتقای بهره وری (فنی-اقتصادی) منابع کمیاب و حیاتی شبکه از قبیل فرکانس، آدرس و نام دامنه – برنامه بومی سازی و تأمین استقلال زیرساخت های نرم افزاری کشور – برنامه ایجاد فضای سالم، ایمن و مفید برای کودکان و نوجوانان با عنایت به طرح های ناکارآمدی همچون اعطای سیمکارت -برنامه توسعه دولت الکترونیکی و گذر از الکترونیکی کردن فرآیندهای دولت به هوشمندسازی دولت – برنامه تعامل میان نهادی و خلق سامانه های رصدی-تحلیلی مورد نیاز تمامی دستگاه ها به تفکیک مأموریت – برنامه ارتقای امنیت فضای مجازی در تمامی ابعاد برای تمامی ذینفعان جناب آقای رئیسی؛ چالش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با سازمان صداوسیما در حوزه فرکانسی کشور، تزاحم مأموریت آن وزارت خانه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در پشتیبانی از استارت آپ ها و کسب و کارهای نوپا، بلاتکلیفی مسئولیت بین وزارت صمت و وزارت ارتباطات در بومی سازی تجهیزات سخت افزاری زیرساخت های ارتباطی و اطلاعاتی کشور، تنها بخشی از چالش هایی است که وزیر ارتباطات با آن روبرو خواهد بود. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به واسطه مأموریتی که در تأسیس و تأمین زیرساخت های مورد نیاز فضای مجازی کشور دارد، مهم ترین بخش از زنجیره مدیریت فضای مجازی است؛ اما وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات باید متذکر این نکته باشد که صرفا نقش تأمین کنندگی و پشتیبانی از نیازمندی های دیگر دستگاه ها در بهره گیری از فرصت های فضای مجازی را دارد و اهمیت جایگاه آن وزارت خانه نباید باعث سوءتفاهم وزیر ارتباطات شود. وزیر ارتباطات دولت سیزدهم نه تنها باید بتواند نسبت خویش را با دیگر دستگاههای اجرایی تنظیم و تعدیل کند، بلکه موظف است شانیت مرکز ملی فضای مجازی بعنوان قرارگاه مدیریت فضای مجازی کشور را هم به رسمیت بشناسد. آنچه مرقوم شد محصول یک دهه درس آموزی نگارنده در ارکان مدیریت فضای مجازی کشور بوده که به اختصار تقدیم حضور شد. جامعه نخبگان و متخصصان ایرانی راهبردها و راهکارهای مؤثری در حل معضلات مذکور داشته و معتقدند در کمتر از دوره یک دولت میتوان ایران را به قدرت سایبری منطقه و جهان تبدیل کرد.» * کارشناس فضای مجازی