گزارش سئو مئو؛ جزئیات تأثیر منفی و مثبت كرونا روی استارت آپ ها

به گزارش سئو مئو بررسی تأثیر منفی و مثبت كرونا بر كسب وكارهای حوزه فناوری اطلاعات نشان داده است این اپیدمی بیشترین تأثیر منفی را بر استارت آپ های گردشگری و تأثیر مثبت را بر استارت آپ های خرید آنلاین داشته است.
خبرگزاری مهر، گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: کووید ۱۹ به صورت مستقیم آثار اقتصادی منفی روی زنجیره عرضه، تقاضا، بازارهای مالی، سرمایه گذاری، تولید و تجارت بین المللی دارد که نتایج آن می تواند موقعیت ژئوپلیتیک کشورها را در جهان دستخوش تغییر کند. هرچند تابحال آمار دقیق و رسمی درباره خسارت ظهور ویروس کرونا در جهان منتشر نشده اما در این رابطه پیشبینی های گوناگونی برای تغییرات رشد اقتصادی، کاهش اشتغال، تولید، سرمایه گذاری و هزینه های تحمیلی بر تجارت بین المللی توسط سازمان های بین المللی انتشار یافته و تأثیرات این بحران، بر صنایع و کسب وکارها در همه بخش ها قابل لمس است. باآنکه شواهد نشان داده است که بعضی از کسب و کارها بخصوص در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمان قرنطینه برای مقابله با ویروس کرونا، فعالیت خویش را ادامه داده و حتی نسبت به گذشته از رشد هم برخوردار شده اند، اما بررسی ها از آن حکایت می کند که این اپیدمی با تغییر الگوی کاری و مصرف کاربران همراه بوده و روی بعضی از کسب و کارها هم تاثیر منفی داشته است. در این میان برخی مشاغل هم توانستند با استفاده از ظرفیت های فناوری اطلاعات و ارتباطات، کشورها را از خطر تعطیلی کامل نجات دهند. از طرفی، تغییر الگوی مصرف کاربران در استفاده از خدمات آنلاین سبب افزایش مصرف ۵۰ تا ۳۰۰ درصدی اینترنت در کشورهای منطقه و اروپا شد و بنابراین سرعت اینترنت در اغلب کشورها افت کرد. در ایران هم این موضوع، نارضایتی کاربران را از کیفیت دریافتی اینترنت به همراه داشت. ازاین رو پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا در گزارشی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است، وضعیت کسب وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به دنبال بحران کرونا و تاثیر این اپیدمی روی خدمات ICT در ایران را مورد بررسی قرار داده است. این گزارش نشان داده است که کرونا در ایران بیشترین تاثیر را بر استارت آپ های گردشگری گذاشته و کاربران ایرانی متحمل بیشترین فشار اینترنت در بین کشورهای درگیر این ویروس بوده اند.
بیشترین تاثیر کرونا بر استارت آپ های گردشگری در ایران در این گزارش در مورد اینکه در ایران کدام یک از اصناف در بخش ICT صدمه بیشتری از کرونا را تجربه کرده و این وضعیت برای کدام یک از کسب و کارها با سودآوری همراه بوده، آمده است: در نگاه اول به نظر می آید که کسب و کارهای اینترنتی از شرایط جدید منتفع می شوند، اما در این بخش هم با عنایت به نوع خدمات عرضه شده، این کسب و کارها هم برای ادامه فعالیت خود گرفتار مشکل شدند. برای مثال بیشترین تاثیر ویروس کرونا بر استارت آپ های ایرانی در صنعت فروش آنلاین خدمات گردشگری اتفاق افتاده است. برپایه اطلاعات عرضه شده توسط صاحبان کسب وکارها، استارت آپ هایی که بیشترین سهم از فروش بلیط های هوایی را دارند، حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد کاهش درمیزان کل فروش را تجربه کردند. این اتفاق به تعدیل نیرو در ۲ استارت آپ هم منجر گردید. بیشترین تاثیر ویروس کرونا بر استارت آپهای ایرانی در صنعت فروش آنلاین خدمات گردشگری اتفاق افتاده است. استارت آپهایی که بیشترین سهم از فروش بلیط های هوایی را دارند، حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد کاهش در میزان کل فروش را تجربه کردند در حوزه اجاره اقامتگاه های گردشگری هم یکی از استارت آپها از کاهش ۷۰ درصدی رزرو اقامتگاه های گردشگری اطلاع داده است. استارت آپ دیگری هم با کاهش ۱۰۰ درصدی رزرو هتل ها و کاهش ۶۵ درصدی خرید پروازها روبرو شده است. در همین حال تاثیر ویروس کرونا بر سامانه های حمل و نقل آنلاین هم منفی بوده و باعث کاهش درآمد شده است. پس از کسب وکارهای آنلاین خدمات مسافرتی و گردشگری، پلت فرم های اطلاع رسانی خدمات تفریحی و فرهنگی هم به علت شیوع کرونا متحمل هزینه های بسیاری شدند. لغو شدن تمامی رویدادها، میزان فروش یکی از این استارت آپها را ۷۵ درصد کاهش داده است. یک استارت آپ در حوزه فروش بلیط تئاتر، کنسرت و سینما هم با افت ۱۰۰ درصدی تقاضا روبه رو شده و تمامی فروش خویش را از دست داده است. در حوزه تخفیف و خرید گروهی هم حدود ۸۰ درصد کاهش فروش دیده می شود و همینطور با عنایت به اختلال در فعالیت کسب و کارها، کاهش تبلیغات آنلاین پیامد قابل انتظاری است. رشد تقاضا در استارت آپ های خرید آنلاین کالا در مقابل، سفارش پزشکان به ماندن در خانه باعث شد تا استارت آپ های خرید آنلاین کالا بتوانند رشد خوبی را داشته باشند. استارت آپ هایی از این دست حدود ۱۵ تا ۵۰ درصد در فروش و تقاضا رشد داشته اند که می تواند نتیجه تمایل مردم به خرید آنلاین و عدم خروج از خانه باشد. به صورت کلی، فروشگاه های اینترنتی و به دنبال آن خدمات پستی و ارسال کالا، پلت فرم های عرضه دهنده خدمات آموزشی آنلاین، کسب وکارهای حوزه رسانه (شبکه های اجتماعی)، سرگرمی (بازی، ویدئو) با عنایت به تعطیلی سازمان ها، فعالیت ها و دورکاری در کشور با افزایش تقاضا روبرو شده اند که فرصت مغتنمی برای جذب کاربر برای خدمات بومی در این بخش ها فراهم نموده است. میزان رشد تعداد مرسولات خرید اینترنتی در ۲۰ روز نخست سال ۹۹ در مقایسه با زمان مشابه پارسال نشان داده است تنها مرسولات خرید اینترنتی دو فروشگاه در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته، رشد ۷۰۰ الی ۸۰۰ درصدی را تجربه کرده اند. از طرفی مطابق با آنچه که پلت فرم های پخش آنلاین عنوان می کنند در ایام انتشار کرونا در کشور به علت خانه ماندن خیلی از افراد، میزان تماشای آنلاین فیلم روی یکی از این پلت فرم ها، ۶۵ درصد افزایش داشته است. پلت فرم های پخش آنلاین عنوان می کنند در ایام انتشار کرونا در کشور به علت خانه ماندن خیلی از افراد، میزان تماشای آنلاین فیلم روی یکی از این پلت فرم ها، ۶۵ درصد افزایش داشته است در همین حال یکی از بسترهای برگزاری رویداد و کلاس آنلاین هم با شیوع ویروس کرونا، افزایش ۴۰۰ درصدی فروش روزانه را ثبت و تنها در یک هفته ۶ هزار کاربر جدید جذب کرده است. در نهایت بررسی های پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا و اطلاعات انتشار یافته نشان داده است هرچند با شیوع بیماری کرونا در کشور، کسب و کارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش هایی از رشد تقاضا برخوردار بوده است، اما به صورت کلی مانند سایر حوزه های اقتصادی، هزینه های بسیاری را متحمل شده و عرضه یک تصویر کلی از نتایج این بحران در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات، نیازمند بررسی های دقیق تری است. روند الکترونیکی شدن کسب و کارهای سنتی با تداوم کرونا علیرضا یاری رئیس پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه در این ایام حضور افراد بیشتر در خانه معادل افراد آنلاین بیشتر و تقاضای بیشتر خدمات آنلاین در بخش های مختلف است، اظهار داشت: جنبه مثبت این پدیده این است که پراکندگی گسترده اینترنت سبب شده تا کار، مطالعه، پژوهش، تعاملات اجتماعی و الگوی مصرف، کمتر به موقعیت مکانی (فیزیکی) و تعاملات انسانی مستقیم وابسته باشد. وی اظهار داشت: اینترنت در چنین موقعیت بحرانی، انعطاف پذیری قابل توجهی را در اختیار جامعه قرار داده و به صورت بالقوه، گسترده شدن این همه گیری را با وابستگی کمتر به تعامل مستقیم با دیگران، کاهش داده است. البته موفقیت این جنبه نیازمند حرکت از یک اقتصاد فیزیکی مبتنی بر موقعیت مکانی و شخص به شخص به اقتصاد دیجیتالی غیرمتمرکزتر و یک شبکه کارآمد است. یاری اعتقاد دارد که تغییر الگوی زندگی و مصرف کاربران و ترکیب تقاضای خدمات، اختلال در زنجیره ارزش عرضه خدمات و نیروی انسانی در بخش عرضه، همچون عواملی هستند که نقش مؤثری در میزان پایداری کسب و کارهای حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات دارد. وی در مورد پیشبینی از ادامه فعالیت کسب و کارهای سنتی با تداوم روند فعلی و اینکه آیا کسب وکارهای سنتی به بستر الکترونیکی روی می آورند، اظهار داشت: با عنایت به این که هزینه های تحمیلی به کسب و کارهای الکترونیکی در بعضی حوزه ها نسبت به کسب و کارهای سنتی به میزان کمتری برآورد می شود، در صورت تداوم روند فعلی، روند الکترونیکی شدن کسب و کارها، خدمات و فرایندهای آنها با سرعت بیشتری جریان می یابد. با عنایت به این که هزینه های تحمیلی به کسب و کارهای الکترونیکی نسبت به کسب و کارهای سنتی به میزان کمتری برآورد می شود، در صورت تداوم روند فعلی، روند الکترونیکی شدن این کسب و کارها، با سرعت بیشتری جریان می یابد رئیس پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا افزود: این تغییر می تواند با عنایت به شرایط موجود در حوزه هایی مانند خدمات بهداشتی، مراقبتی، سلامت و آموزش شتاب بیشتری داشته باشد. در این راه حتی حوزه هایی مانند گردشگری با عرضه خدمات گردشگری مجازی هم وارد می شوند. به قول وی، توسعه مدلهای جدید کسب و کار الکترونیکی در بخش های مختلف می تواند پاسخی به چالش کاهش درآمد و کاهش تقاضای کاربران باشد. همینطور پلت فرم های دیجیتالی یکی دیگر از کانال هایی است که می تواند برای معرفی و عرضه خدمات توسط کسب و کارهای سنتی مورد استفاده قرار گیرد. میزان آمادگی زیرساخت های خدمات آنلاین در بحران کرونا یاری درباره ارزیابی از میزان آمادگی زیرساخت های خدمات آنلاین در بحران کرونا و نقاط قوت و ضعف مربوط به زیرساختها می گوید: به دنبال شیوع بیماری کرونا، اجرای قرنطینه باعث شد تا مردم برای برقراری ارتباط، کار، یادگیری، سرگرمی و … بیشتر به اینترنت متکی باشند. افزایش استفاده از خدمات آنلاین توسط افراد جامعه، کارمندان، دانش آموزان و دانشجویان باعث شد در عرضه خدمات اینترنتی اختلال ایجاد شود. وی ادامه داد: کار از خانه یا دورکاری فقط به توانایی ارسال ایمیل محدود نیست بلکه نیازمند ظرفیت های ویدئوکنفرانس، اتصال VPN قابل اتکا و توانایی اشتراک مجموعه داده های بزرگ در مدت زمان کوتاه است. امروزه بیشتر فعالیتهای اوقات فراغت مانند سرویسهای پخش، ویدئو چت ها و بازی های آنلاین هم نیازمند پهنای باند بالایی هستند.
رئیس پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی فاوا تصریح کرد: تمام این ها، فشار زیادی روی زیرساخت های کنونی تحمیل می کنند و الزامات فزاینده فاصله گذاری اجتماعی و خودقرنطینه سازی هم منجر به تراکم هرچه بیشتر در شاهراه های اطلاعاتی دنیا و اشکالاتی در عرضه خدمات اینترنتی خواهد شد. وی اظهار داشت: برپایه گزارش مجمع جهانی اقتصاد، با انتشار کرونا و درگیری ابعاد بیشتری از زندگی روزمره با اینترنت و خدمات آنلاین، استفاده از اینترنت در بعضی نقاط جهان بیشتر از ۵۰ درصد افزایش یافته که در این میان سهم ترافیک مربوط به فعالیتهایی مانند بازی های آنلاین و پخش ویدئو، افزایش قابل توجهی داشته و پیامد آن فشار به زیرساخت های اینترنتی و کاهش سرعت بارگیری صفحات وب و برنامه ها است. ایران متحمل بیشترین فشار اینترنت در دوران کرونا یک شرکت استرالیایی به نام KASPR Datahaus به منظور سنجش فشار بر اینترنت در زمان قرنطینه، توانسته است با جمع آوری میزان اینترنت استفاده شده در جهان به یک نقشه فشار اینترنت به همراه میزان پردازش و کیفیت شبکه ها در کشورهای مختلف برسد. برپایه نقشه های انتشار یافته توسط این شرکت، کاربران ایرانی رکورددار استفاده از اینترنت و زیرساخت های شبکه اینترنت با متوسط کندی سرعت ۲۵ درصد، متحمل بیشترین فشار در بین کشورهای درگیر کرونا بوده اند. کاربران ایرانی رکورددار استفاده از اینترنت و زیرساخت های شبکه اینترنت با متوسط کندی سرعت ۲۵ درصد، متحمل بیشترین فشار در بین کشورهای درگیر کرونا بوده اند بررسی های این شرکت نشان داده است که تغییر الگوی مصرف یا همان فشار بر اینترنت، سبب تأخیر در پاسخ دهی و افت سرعت شده است. در این رابطه بعضی از کشورها به منظور حفظ شبکه اینترنتی، ناچار به حذف یا محدودیت بعضی از خدمات در فضای مجازی شده اند. در آمریکا کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC)، دسترسی به برخی طیف فرکانسی را برای اپراتورها به صورت موقت آزاد کرده است. البته خیلی از کسب وکارها هم می توانند با افزایش سرورها و ظرفیت خطوط ارتباطی، مشکلات عرضه خدمات به کاربران را کاهش دهند. در اینباره دکتر یاری به خبرنگار مهر می گوید: هرچند اینترنت یک شبکه فوق العاده مقاوم و انعطاف پذیر است که به صورت خاص برای تطبیق با حجم عظیم ترافیک طراحی شده است. ولیکن پلت فرم ها و برنامه های کاربردی کمتر آزمایش شده اند. به قول وی، افزایش کشش و مقاومت پذیری اینترنت و خدمات آن در مواقع بحرانی و افزایش یکباره تقاضا از آن جهت اهمیت دارد که اینترنت باکیفیت، بستر لازم برای حفظ کسب وکارها است و تاثیر کیفیت شبکه و خدمات آن در موفقیت نسبی اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی در کشور قابل چشم پوشی نیست. یاری در مورد ادامه پروژه پیمایش وضعیت کسب و کارها در دوران کرونا که در این پژوهشکده در دست انجام است، توضیح می دهد و می گوید: تابحال گزارش هایی در ارتباط با نتایج بحران کرونا در بعضی حوزه های فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام شده است. با عنایت به این که بررسی جامع مبحث با هدف عرضه تصویری روشن از این بخش برای سیاستگذاران و برنامه ریزان الزامی است، بدین منظور و در جهت تکمیل مطالعات انجام شده، شناسایی و ارزیابی نتایج بحران کرونا بر اقتصاد دیجیتال در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات مورد توجه قرارگرفته است که انجام آن نیازمند همکاری بازیگران و فعالان این حوزه خواهد بود.

منبع: سئو مئو