ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۹۹، سرنوشت تلگرام، از نشت اطلاعات كاربران تا ادامه روند فیلترینگ

داستان تلگرام در سال 1399 با نشت اطلاعات کاربران بوسیله پوسته های فارسی و غیررسمی این اپلیکیشن شروع شد و با ادامه فیلترینگ این پیام رسان بدون تصمیمی برای رفع مسدودیت آن، به پایان رسید.
به گزارش سئو مئو به نقل از ایسنا، بعد از فیلترینگ مقطعی تلگرام در دی ماه سال ۱۳۹۶ و سپس فیلتر باردیگر آن در ۱۰ اردیبهشت ۹۷ که تا امروز ادامه یافته، در کنار پیام رسان های داخلی، نسخه های غیررسمی تلگرام رشد کردند. به سبب متن باز بودن تلگرام و قابلیت تغییر این اپلیکیشن، پوسته های فارسی تلگرام همچون تلگرام طلایی و هاتگرام توانستند بدون فیلترینگ به فعالیت خود ادامه دهند و تنها با تفاوت هایی جزئی مانند فیلتر شدن تعدادی از کانال ها روبه رو بودند.
بااینکه مهم ترین تفاوت نسخه های فارسی تلگرام در مقایسه با پیام رسان های ایرانی، حفظ ارتباط با تلگرام اصلی بود و کاربران با نصب نسخه های فارسی هم قادر به برقراری ارتباط با کابران تلگرام اصلی بودند، اما کارشناسان امنیتی از همان ابتدا به مردم سفارش کردند از استفاده از این پوسته های غیررسمی اجتناب کنند، برای اینکه صرف نظر از خلاء قانونی استفاده از اپلیکیشن های هاتگرام و تلگرام طلایی بدون فیلترشکن و در سایه تلگرام اصلی، این مساله مطرح بود که از نظر امنیتی امکان شنود کل چت ها و اطلاعات در این اپلیکیشن ها وجود دارد.
بعد از آن حتی گوگل پلی آب پاکی را روی دست این اپلیکیشن ها ریخته و اعلام نمود آنها را به دلیلهای امنیتی از فروشگاه خود حذف کرده است. همین طور محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- عنوان کرده بود که «همه پوسته های فارسی تلگرام فاقد امنیت اند» و البته قبل از آن عنوان شده بود که وزارت ارتباطات درباره فعالیت این دو پیام رسان تصمیم گیر نبوده و حمایتی از فعالیت آنها نداشته و تابع تصمیمات شورای عالی فضای مجازی بوده است.
از طرفی در صورتیکه با حذف نسخه های فارسی تلگرام از گوگل پلی، برخی کانال های تلگرامی به کاربران سفارش کردند که برای ادامه فعالیت اپلیکیشن هایی مانند هاتگرام و تلگرام، آنتی ویروس خودرا غیرفعال کنند، کارشناسان امنیتی به شدت مخالف چنین نظراتی بودند و غیرفعال کردن سپرهای محافظتی در مقابل ویروس ها و باج افزارها را چاره منطقی و مناسبی ندانستند و حتی غیرفعال کردن قابلیت امنیتی گوگل برای نصب باردیگر تلگرام های ایرانی را به غیرفعال کردن آنتی ویروس تشبیه کردند که می تواند اثرات مخرب امنیتی داشته باشد.
کشمکش ها درباره کوشش برای مستقل شدن هاتگرام و طلاگرام از تلگرام بعد از حذف این پوسته های فارسی از مارکت آنلاین گوگل ادامه داشت و اما درنهایت حتی با وجود طرفداری مدیران آنها به نتیجه ای نرسید، تا جایی که فروردین سال قبل اعلام گردید اطلاعات ۴۲ میلیون کاربر ایرانی تلگرام در سایت های بازار سیاه درحال فروش است. اطلاعاتی که شامل شماره تلفن و شناسه های کاربری بود. تلگرام در واکنش به این مساله اعلام نموده که نشت داده ها بوسیله تلگرام های غیررسمی صورت گرفته که با این شرکت سازگاز نبوده اند.
از بین مسئولان حوزه ارتباطات، امیر ناظمی -رئیس سازمان فناوری اطلاعات- در واکنش به فاش شدن اطلاعات کاربران، عنوان کرد: طبق مصوبه ۴۴ شورای عالی فضای مجازی وظیفه امنیت بخش کسب وکار با نیروی انتظامی است؛ هرچند بارها ما مخالفت کرده ایم. ما مسوول پاسخ گویی این حوادث نیستیم. از آنان مطالبه گری کنید.
هرچند نشت اطلاعات تلگرام بعد از مدتی مانند موارد مشابه به فراموشی سپرده شد، در صورتیکه بگفته کارشناسان، خیلی از مشکلاتی که در کلاهبرداری های اینترنتی پیش می آید، ازطریق هک اجتماعی اتفاق می افتد، اینکه هکر می تواند از نظر اجتماعی تیم پشتیبانی شرکت های خارجی یا داخلی را فریب دهد و خودرا جای فرد دیگری جا بزند، یا زمانی که برای کلاهبرداری و فیشینگ نیاز به جلب اعتماد دارد و هرچه این اطلاعات بیشتر باشد، فضا برای کلاهبرداران بازتر می شود.
در طول این مدت همچنان به ناکارآمدی فیلترشکن ها در عدم استفاده از تلگرام تاکید شده و کارشناسان عنوان کردند بررسی ها و نتایجی که فیلتر تلگرام داشته نشان میدهد یکی از تبعات این فیلترینگ، استفاده الزامی قشر سنتی به فیلترشکن و شکسته شدن قبح آنست، اینکه هزینه فیلتر کردن و تردید داشتن و تصمیم نگرفتن از تصمیم گرفتن و انجام آن بیشتر شده است.
با این وجود، هنوز هم شایعاتی در خصوص تصمیم به رفع فیلتر تلگرام هم شنیده می شود. هرچند این شایعات تا کنون راه به جایی نبرده و آذری جهرمی نیز در اظهارات خود، در پاسخ به این پرسش که چرا باوجود حل مسئله اصلی فیلتر تلگرام، هنوز این پیام رسان فیلتر است و اینکه آیا عزمی برای رفع فیلتر تلگرام وجود دارد، اظهار داشته بود: بعید می دانم که نظر دستگاه قضایی در ارتباط با این مسئله [رفع فیلتر تلگرام] عوض شده باشد.